Als oudste kerkmuziek van het Westen staat het Gregoriaans te boek: het is immers de oudste westerse muziek überhaupt. Deze kerkelijke zang beleefde haar bloei in de zesde, zevende en achtste eeuw, direct na de tijd van de vroegste kerk. Al vanaf de negende eeuw werd dit zingen omhangen met de eervolle naam van Gregorius I, de inmiddels 64ste paus van de Katholieke Kerk.
Gregorius I bekleedde het pauselijk ambt in de jaren 590-604.
Waarom Psalmen? Het leeuwendeel van het Gregoriaanse liedrepertoire is psalmtekst! Maar er bestond allicht al veel eerder eenstemmig psalmgezang, en wel in de Joodse Tempel, in de Synagoge en bij de mensen thuis. De vraag naar de relatie tussen het Joodse psalmzingen en het Gregoriaans verdient aandacht.
Het eenstemmig zingen van de Kerk ging, al voor het jaar 900, over in de richting van meerstemmigheid. Dit gebeurde langs de weg van de geleide improvisatie. Dan ook wordt er door de kerkelijke leiding van die dagen op notatie aangedrongen: deze nieuwe muziek was in haar ogen belangrijk genoeg om te worden vastgelegd voor komende generaties.
Wij allen weten hoe weinig er nog over is van de eenstemmigheid in onze wereld en hoe sterk het meerstemmige denken zich meester maakte van onze voorstelling van muziek en liturgie.
Maar de meerstemmigheid, die dus al opkomt vanaf omstreeks 850, schoof de psalmen niet terzijde. Heel veel latere kerkmuziek maakt gebruik van psalmteksten en meer dan eens ook van de met het eeuwenlange psalmzingen verbonden melodieën: het Geneefse Psalter (1562).
De cursus wil een beeld geven van het Gregoriaanse psalmzingen en laten zien hoe deze oude woorden een hele Katholieke en Reformatorische Kerk aan het zingen wisten te houden.
De tweede ontmoeting brengt de typisch protestantse omgang met de Psalmen in het middelpunt. De reformatoren lieten de oude woorden berijmen, dat wil zeggen: tot coupletten in de volkstaal omdichten. Alle coupletten van één psalm konden nu worden gezongen op dezelfde melodie. Langs deze weg meende men de psalmwoorden, voor het eerst in de geschiedenis, eindelijk dan aan de zingende gemeente in de mond te kunnen geven! De bijeenkomst wordt afgerond door bespreking en beluistering van enkele nieuwere psalmcomposities.

Cursusleider: Erik Visser

Data: zaterdag 27 februari en 5 maart 2016
Tijd: 10.00 -12.30 uur
Plaats: Moddermanzaal
Entree: € 10 (voor beide bijeenkomsten)
Opgave bij het kerkelijk bureau, (administratie@vrijburg.nl of 020 6714277)