Geschreven door Eli Valeton
Voorgelezen door Sanne van Deursen
Geluidsmontage Seth Mook
Thema: Zin
20 mei 2025
Titel: Zinnig

ZINNIG

Het woord “zin” kan zoveel betekenen! Om te beginnen natuurlijk een fragmentje tekst, beginnend met een hoofdletter en eindigend met een punt. Liggen alle betekenissen die het woordje “zin” kan hebben daar al in besloten?

Ik denk dat we het woord “zin” het vaakst gebruiken in de uitdrukking: zin hebben in iets. En dat slaat dan heel vaak op iets dat de zinnen, zintuigen, streelt. Dus snoep, snacks, pizza of pils, of iets anders dat in de categorie “lekker” valt. Je kunt ook zeggen: ergens trek in hebben.

Maar je kunt ook ergens geen zin in hebben. Vervelende klusjes zoals stofzuigen. Of het ontmoeten van mensen die je niet aardig vindt. Dingen die nodig, of nuttig zijn, maar niet echt leuk om te doen. Daarin zie je meteen één van de diepere betekenissen van “zin”, namelijk: nuttig of noodzakelijk.

Het moeilijks is het omschrijven of definiëren van het begrip “zin” als het gaat over: de zin van iets, van iets doen, van iets maken, van een bewering, van een apparaat of methode. De betekenis is dan zoiets als: doel, nut, belang.

Dan heb je ook nog het tegenovergestelde: “onzin”. Ik heb een hekel aan dat woord. Net als aan “belachelijk”. Het is een regelrecht negatief oordeel. En het blokkeert het gesprek.
De vraag naar de zin van het leven is een gevaarlijke vraag. Als iemand die vraag stelt gaat er een alarmbelletje rinkelen. Het kan zijn dat het geen vraag is maar een noodkreet. Een uiting van vertwijfeling: het leven schijnt geen zin meer te hebben. Geen nut, geen doel, geen betekenis. Alleen nog een last. Depressie, denk je dan. Hoe komt een mens daaruit? Daar durf ik niet zomaar een antwoord op te geven.

Laatst werd op de Duitse scheurkalender over filosofie Tatjana Schnell geciteerd. Zij zegt dat je de zin van je leven beter kunt ontdekken door handelen dan door nadenken. Gewoon maar proberen en ervaring opdoen leidt volgens haar eerder tot inzicht. Bedoelt ze echt: “niet denken maar doen”? Ik aarzel, want ik heb ook geleerd: “bezint eer gij begint”.

Daartegenover staan een paar regels uit een gedicht van J.C. Bloem dat ik tijdens de Nederlandse les op de middelbare school uit m’n hoofd leerde.

…maar van een koene greep geweerd door die gedachten:
Dat de vervulling steeds het einde is van een droom.

Ik vond dat zo mooi, zo melancholiek, en ik geloofde ook wel dat het een goed levensmotto was. Maar nu aarzel ik weer. Want het kan ook betekenen: gemiste kans. En dat wil je toch ook niet!
Wat is de zin van dit gedraai rond dat ene korte woordje? Het is een zoeken naar evenwicht tussen denken en doen!

gepubliceerd op 20 mei 2025