Door Jelle de Graaf, jongerenwerker

Als een tovenaar die de doden tot leven wekt, zo wil Sybrand Buma het Wilhelmus nieuw leven inblazen. Zijn idee is dat als we maar allemaal dezelfde liederen zingen, en dezelfde tradities volgen, we ook een samenhangende gemeenschap worden. ‘Net als vroeger.’ Maar zo werkt het niet. Net als gemeenschappen altijd in beweging zijn, zijn tradities dit ook.

Evenals de Nederlandse samenleving zit ook de kelder van Vrijburg vol tradities. We zingen dan geen liederen met elkaar, maar sinds ik in de kelder kom, is er elke dinsdag een gemeenschappelijke maaltijd, sinds tijden houden we als een nieuweling de kelder betreedt altijd ‘een rondje met een bijzondere vraag’ en ook terugkerende discussies, over de afwas, of bijvoorbeeld over hoe we omgaan met overlastgevende gasten van onze sleutelhouders, hebben een bijna ritueel karakter.

Een studentenspreekwoord luidt: doe je iets eenmaal dan is het nou eenmaal zo, doe je het een tweede keer, is het een traditie en doe je het voor de derde keer, dan is het altijd zo geweest. Ik vind het een aardige, misschien zelfs vrijzinnige wijze van kijken naar tradities. Want als je tradities zo makkelijk kan omarmen, zijn ze net zo makkelijk weer los te laten of om te vormen. Willen we dat tradities hun waarde niet verliezen, maar relevant blijven voor de tijd waarin we leven en de  mensen met wie we dat doen, dan zullen we ze altijd moeten blijven bevragen en niet bang zijn ze eventueel aan te passen.

In de jongerenkelder is de groep 19/20-jarigen dit jaar voor het eerst volledig verantwoordelijk voor het reilen en zeilen van de kelder. Aan het begin van het seizoen bespreken we samen hoe we het dit jaar gaan aanpakken. Ook de vraag welke tradities en rituelen van waarde zijn voor deze mini-gemeenschap ligt op tafel. In onze snel veranderende samenleving zou dat gesprek net zo goed gevoerd moeten worden. Niet het magisch tot leven wekken van dode tradities, maar een open dialoog over het heden is de weg naar een verbonden gemeenschap.

gepubliceerd op 6 oktober 2017