Geschreven door Philipp de Vries
Voorgelezen door Gert van Drimmelen
Geluidsmontage Seth Mook
Thema: Sturm und Drang
Titel: Leef vol passie en vuur

Leef vol passie en vuur

Er ligt iets triomfantelijks op de loer als we het over Sturm und Drang hebben, de periode in de Duitse literatuurgeschiedenis die voorafging aan het Weimar-classicisme. Classicisme betekende evenwicht en harmonie – een gericht uitbalanceren van alle krachten, geest en hartstocht tot een ideaal dat met name Goethe en Schiller meenden te vinden in de Griekse oudheid.

Sturm und Drang, zo wordt vaak gezegd, dat zijn de wilde jaren, de puberteit, de jongvolwassenheid, de nog niet gerijpte fase van Schiller en Goethe en andere vertegenwoordigers van die tijd. Hoe kun je het volhouden om met volle hartstocht, gevoel en vurige passie door het leven te gaan? Kijk dan eens waarin Goethes figuur Werther is beland; gekweld door zijn onvervuld verlangen, zijn onbereikbare liefde voor Lotte die op de klippen liep, maakte hij een eind aan zijn leven.

En ja zeker, voluit en altijd voor je gevoel gaan dat heeft nogal wat haken en ogen en kan slecht aflopen. Maar er gaat iets fundamenteel anders schuil in het idee van Sturm und Drang. Namelijk dat door deze directe oprechtheid en vurige passie te verloochenen of zelfs alleen maar te willen intomen, als een verraad kan voelen. Sturm und Drang dat is voor mij in ieder geval meer dan een onrijpe toestand die nog moet worden beteugeld. Ik herinner me uit mijn schooltijd een gevoel van huivering en weerstand toen we het over de filosoof Immanuel Kant hadden. Volgens hem zou disciplineren als onderdeel van opvoeding en vorming van de mens tot zijn volle potentie, inhouden dat zijn wilde kant bedwongen wordt. Nu kan er semantisch nog het nodige gedaan worden om deze ouderwetse woorden hun belerende en anachronistische karakter te ontnemen, maar in mij resoneren deze uitspraken niet.

Wildheid, vuur en passie betekenen voor mij rotsvast vasthouden aan je integriteit, innerlijke drijfveren en het cultiveren van je kwetsbaarheid. Ook al worden ze misschien stiekem gekoesterd in donkere en zware tijden van tegenspoed, geweld of onderdrukking binnen het gezin, een groep of een land als geheel.

En ja het ongeluk, de kwetsingen en kwellingen van een figuur zoals die van Werther zijn dan soms onvermijdelijk en de vaardigheid een stap terug te zetten, te relativeren is dan cruciaal. En toch houd ik voet bij stuk: Sturm en Drang is geen beginsel van groei die uiteindelijk moet eindigen in volwassenheid of teloorgang. Voor mij in ieder geval is het beschermen, het koesteren en niet laten doven van mijn vuur de manier ook in moeilijke tijden de hoop te bewaren ooit tot mijn volle kracht te zullen uitgroeien.

Voor mij is opvoeding dan ook veel meer het faciliteren van het ontdekken van je eigen kern, passie en vuur. En het leren deze vlam te waarderen als bron van warmte, hartstocht en soms pijn, niet om eraan ten onder te gaan maar om het leven in zijn wrede, schitterende en prachtige intensiteit op zijn volst te durven leven.

gepubliceerd op 7 mei 2024