Geschreven door Marion Sanders
Voorgelezen door Sanne van Deursen
Geluidsmontage Seth Mook
Thema: Sturm und Drang
Titel: Plantage Middenlaan

 

Plantage Middenlaan

Op 8 maart jl. was ik op uitnodiging van een kennis bij de onthulling van een struikelsteen aan de Plantage Middenlaan tegenover de Hollandsche Schouwburg, naast het Holocaustmuseum en voor de crèche. Ter nagedachtenis aan Henriëtte Pimentel.
Henriëtte Pimentel, was geboren op 17 april 1876 als tiende kind van een diamanthandelaar.
Zij volgde een opleiding tot bewaarschoolhoudster. In 1926 werd zij directrice van de crèche aan de Plantage Middenlaan.
Henriëtte was in de Tweede Wereldoorlog één van de sleutelfiguren in een heldhaftig plan waarmee het leven van ongeveer 600 kinderen werd gered.
Als in oktober 1942 de crèche door de bezetter gevorderd wordt, worden er kinderen tot 13 jaar opgevangen tot het moment van transport.
Het plan behelsde zoveel mogelijk kinderen via de crèche weg te krijgen. Daarvoor waren contacten gelegd met diverse verzetsgroepen, vaak studenten. Vier verzetsgroepen hielden zich bezig met het onderbrengen van de kinderen op schuiladressen.
Ook was Henriétte een vernieuwer in de kinderopvang. Kinderen moeten in een aantrekkelijke omgeving uitgenodigd worden om te spelen. Ieder kind kreeg een eigen tafeltje en stoeltje, waarop elke dag een vaasje met verse bloemen stond. Haar aanpak trok veel aandacht vanuit zowel binnen- als buitenland.
Op 23 juli 1943 werd Henriëtte met 70 kinderen en 36 kinderverzorgsters op transport naar Westerbork gezet. Arriveerde op 14 september 1943 in Auschwitz en werd op 17 september 1943 vermoord.
Henriëtte Pimentel was ook een Soroptimist.
Soroptimist International is een wereldwijde organisatie van vrouwen, die zich inzet voor verbetering van de levens en positie van vrouwen en meisjes. Zij hebben een stem in o.a. de Verenigde Naties en de Raad van Europa. De Soroptimist International is in 1921 in de VS opgericht, in dezelfde tijd als de Lions en de Rotery.

Ook de tram speelde een rol bij het redden van kinderen.
Hoe symbolisch is de tekst “Amsterdam verruimt je blik” die ik zag op een tram die langs rijdt bij de Creche en de Hollandse Schouwburg. Amsterdam doet iets met je. Hier experimenteer je, ontmoet je gelijkgestemden én deel je nieuwe ideeën. Zoveel mensen, zoveel perspectieven. Zoek de verbinding met anderen, wees nieuwsgierig naar andere meningen en laat je fantasie de vrije loop. Amsterdam verruimt je blik. Het is onderdeel van een campagne die op 24 januari 2024 is gestart en anderhalf jaar zal duren. Zij wil een open karakter hebben waarin geen goed of fout is, mooi of lelijk, maar haar bewoners wil inspireren, laten nadenken en hun blik verruimen.

Ik sluit af met een gedicht van Ellen Deckwitz, stadsdichter van Amsterdam. Het is geschreven n.a.v. de opening van de anonieme geboortekamer voor vrouwen die hun kind niet willen houden.

Knuffel

Misschien werd je in het geheim verwekt.
Misschien werd je in het geheim geboren.
Misschien waren er geen cadeautjes

van gloednieuwe opa’s en oma’s, geen
vreugdetranen van een pasgeboren vader.
In een grote stad kunnen er dingen gebeuren.

Het duurde even voor de twee streepjes
in het testvenster niet meer op tralies leken.
Het duurde even voor deze plek er kwam,

een ark onder de tulpen, een kraamkamer
voor de toekomst. Welkom in Amsterdam.
Er ligt een knuffel voor je klaar.

gepubliceerd op 30 april 2024