Geschreven door Joost Röselaers
Voorgelezen door Gert van Drimmelen
Geluidsmontage Seth Mook
Thema: Brief aan
Titel: Beste monotheistische vriend

Beste monotheistische vriend,

Wij delen veel. Heel veel. Namelijk, de kern van ons geloven. De naam van God. God is de grond van ons bestaan. God, ‘uit wie, door wie en tot wie alle dingen zijn’. Ik sprak jou Islamitische vriend vorige week over hoe je het combineert om gelovig en wetenschapper te zijn. De wereld ontdekken is als een gebed, zei jij zo mooi. Ik sprak jou Joodse vriend over het onkenbare van de Godsnaam. Maar we weten wel wat God van ons wil: recht doen en solidair zijn. Ik sprak jou Oosters Orthodoxe vriend over het houvast dat rituelen ons bieden in de grote onzekerheid van het bestaan. Wat een verrijking en verdieping bied jij mij, monotheistische vriend!
Ik sla de krant open en ben geneigd om de eerste zes bladzijden over te slaan. Eindeloze mistroostige verhalen en foto’s uit Israel, Gaza, Oekraine. Babylijken op straat. Wat doen we elkaar aan! Een oud liedje van Ruth Jacott resoneert in mijn hoofd. ‘Het wil nog niet zo lukken om de vrede te bewaren.’ Een understatement! Gelukkig de vredestichters, zegt Jezus. Dat resoneert in vele religies. Ook in die van jou, mijn veelzijdige monotheistische vriend. Maar wat doen wij elkaar ondertussen aan. De ene gelovige in die ene God vermoordt de andere gelovige in precies diezelfde God. En wat dacht je van de mensen aan de top! Poetin, Zelensky, Netanhyahu, Hamasleiders bidden elke avond voor het slapen tot dezelfde God. Wordt het niet eens tijd voor een respons van al zo hooge? Een blikseminslag! Een openbaring!
Ik voel terechte wanhoop om mij heen. De genoemde conflicten gaan nog jaren duren. Er wordt een spel gespeeld. En een paar duizend doden meer of minder zijn daaraan ondergeschikt. Er zijn voorzichtige plannen voor muren in genoemde gebieden. Voor een no man’s land tussen hen in. Volgens mij moeten we juist het tegenovergestelde doen. Muren afbreken! Ik voel mij aan jou verwant, monotheistische vriend. We delen dezelfde basis. Je verrijkt mijn geloof in God. Je brengt mij tot nieuwe inzichten. Hoe kan het dan toch zo misgaan tussen onze monotheistische geloofsgenoten? Waar raken we elkaar kwijt?

Ik blijf hopen en bidden dat diplomatie een uitweg zal bieden. Maar voor een langdurige oplossing is er naar mijn gevoel meer nodig. En de oplossing is volgens mij voorhanden. In een gedeeld geloof in God. Mpho Tutu weet zo overtuigend te spreken over een God die van ons houdt, wat we ook doen en gedaan hebben. Haar begrip van vergeving ontspringt uit dat vertrouwen. Ieder mens is geliefd. Als we eens naar elkaar zouden kijken vanuit ons geloof. De Palestijnse baby is net zo geliefd door God als de Rabbijn uit Jerusalem. Elke Oekrainier net zo als elke Rus.
Hoe kunnen we dwars door alle haat en boosheid heen weer komen tot de kern? Het begint bij eerbied voor God en daarmee voor het leven. Voor ieder leven! Ach beste monotheistische vriend, ik hoef het jou niet uit te leggen! Wij zien het in elkaars ogen.
Wek mijn zachtheid weer.
Geef mij terug de ogen van een kind.
Dat ik zie wat is, En mij toevertrouw, En het licht niet haat.

gepubliceerd op 21 november 2023