Geschreven door Rachelle van Andel
Voorgelezen door Gert van Drimmelen
Geluidsmontage Seth Mook
Thema: Brief aan
Titel: Beste onbekende man

 

“Het zijn slechte tijden! Het zijn moeilijke tijden! Dat zeggen de mensen tenminste. Laten we liever goed leven, dan worden de tijden vanzelf goed. Wij zijn de tijden. Zoals wij zijn, zo zijn de tijden.”

Met deze woorden van kerkvader Augustinus wil ik mijn schrijven aan jou beginnen.

Ik heb het vermoeden dat jij Augustinus ook wel moet hebben gelezen. Of ga je misschien wel te rade bij Theresa van Avila, zowaar een tijdgenoot van jou?

Ik weet in ieder geval zeker dat je het debat tussen Arminius en Gomarus op de voet volgt, daar kan jij natuurlijk niet omheen.

Maar weet je ook dat er nu vele dijken worden aangelegd? En dat er volop wordt gekapt en geturfd?

Wat betekent genade voor de kroeskoppelikanen en bevers? Het is toch wel spijtig dat Gomarus en Arminus zich daar niet mee bezig houden. Goed, dat is geneuzel achteraf, dat begrijp ik ook wel natuurlijk. Maar toch.

De kroeskoppelikaan en de bevers moeten het in ieder geval ontgelden door de cultivering van landbouwgrond. Andere dieren zoals veldleeuweriken en mestkevers vinden juist hun plek op het platteland en zijn de koning te rijk, zo lees ik over het jaar 1600 waarin jij waarschijnlijk geschilderd bent.

De kroeskoppellikaan leeft vandaag de dag niet meer in ons land. Wat een prachtige verschijning moet dat zijn geweest!

De veldleeuwerik is er nog wel maar het gaat helaas niet zo goed met deze prachtvogel door de intensivering van landbouw. Ik kan me zelf ook niet herinneren dat ik de veldleeuwerik heb horen zingen. Welke vogels zingen jou ’s ochtends wakker?

Goed, ik dwaal een beetje af. Ja, jij onbekende man geeft mij ruimte. Het weinige dat ik van je weet is dat je waarschijnlijk een Bijbel in de hand hebt. Dat je rond 1600 geschilderd bent. Dat iemand heeft besloten jou een plekje te geven naast al die heren van naam die hun sporen verdiend hebben in onze kerk. En dat een van onze gemeenteleden champagne heeft voor degene die jouw identiteit kan achterhalen.

Het weinige dat ik van je weet is dat degene die jou geschilderd heeft een bepaalde zachtheid en mildheid in je ogen heeft gestrooid. Dat jouw contouren en jouw onbekendheid ruimte geven voor mijn brief aan jou. Ik ben benieuwd naar je en tegelijkertijd mag je stiekem voor altijd onbekend blijven. Dan kan ik je alles vertellen zonder voorbehoud.

‘Wij zijn de tijden’, wat zeggen deze woorden jou?

Ik leef nu in Nederland en ons land, ja ook jouw geboortegrond, is een democratie geworden. Iedere burger mag stemmen en wij kiezen onze volksvertegenwoordigers. Ja, ook ik. Ik weet niet of kunt begrijpen wat dat voor ons betekent maar je kunt je vast wel voorstellen dat het een grote verantwoordelijkheid is en het om een groot verworven goed gaat.

En ik zal je eerlijk zeggen dat ik een beetje verward ben. Moedeloos en toch ook strijdbaar. Omdat het niet eenvoudig is en soms wel meer van ons vraagt dan ons lief is. Een appel doet op onze persoonlijke verantwoordelijkheid. Vanuit het besef dat we niet alleen voor onszelf leven. Opdat we dan toch de bal terugleggen voor onze eigen voeten. Bij onszelf beginnen maar daar niet eindigen. Nee, absoluut niet bij onszelf eindigen.

En dan vrij zijn om lief te hebben om te doen wat wij willen.

Daar wil ik het met je over hebben.

met hartelijke groet, Rachelle

gepubliceerd op 5 december 2023