Gelukkig de man die niet treedt / in het overleg van de bozen / op de weg van de schenders geen voet zet / niet zit in de kring van de spotters;

Psalm 1 begint met een dreigend beeld. Er zijn spotters en schenders die in overleg treden, hun voet op een weg zetten en in een kring zitten. Je kunt je voorstellen dat het moeilijk is om weerstand te bieden aan de groepsdruk. Ze zijn met veel en het roerend met elkaar eens. Je kunt je maar beter confirmeren, want anders lig je er uit. Maar halverwege de psalm verschijnt ineens een heel ander beeld: Gelukkig is hij of zij… die veeleer in de wet van de Heer zich vermeit, zijn wet overpeinst dag en nacht. Als een boom is hij, wortelend waar water stroomt…

Terwijl de spotters en de schenders bij elkaar klitten en zich druk maken om elkaars mening, staat daar een mens als een boom, die een en al rust uitstraalt. Het is een bijbels beeld voor de rechtvaardige, die zich concentreert op de thora, de eerste vijf boeken van Mozes. De joodse filosoof Martin Buber vatte ze ooit samen met het woord ‘Weisung’: een hulp bij de oriëntatie van je leven.

Die soevereine boom is een uitdaging voor ons. Want, wie kan dat, zo stil en geconcentreerd zijn in deze tijd? Even niet je oren laten hangen naar ‘de algemene opinie’ of naar wat je omgeving van je vindt en wil. Het jezelf gunnen om lege ruimte in je agenda te laten. Om stil te staan en je gedachten tot rust te brengen. En toch is het nodig, zegt de psalmist, om bij de thora te komen en daardoor bij jezelf te komen. Daarvoor is het nodig om uit je bekende wereldje te stappen, uit de groepsdruk en de dagelijkse sleur. Dan zul je een volstrekt andere wereld ontdekken: de wereld van de thora. De wereld waar Jezus Messias zich op oriënteert en door laat voeden. Als een boom die vrucht draagt… wiens gebladerte niet zal verdorren.

gepubliceerd op 30 september 2014