100 jaar voor een club mensen die er een vrijzinnige manier van denken, kijken en leven op na houden. Is dat lang? Nee. En eigenlijk voelt het een beetje beschamend: zijn er pas 100 jaar mensen die vragen stellen bij wat ze meemaken, horen en zien? Dat is niet het geval getuige de vele slachtoffers van de inquisitie en andere hoeders van waarheden. En onze Remonstrantse en Doopsgezinde broeders en zusters lopen al vele eeuwen langer te duwen en trekken aan de grenzen van de rekkelijkheid.
Nee het is denk ik eerder zo dat de geschiedenis op bepaalde momenten aanleiding geeft tot het concretiseren van haar loop. Er gebeurt dan zo veel dat gezocht wordt naar manieren om dit vast te leggen. 100 jaar geleden was zo’n moment. In de politiek, de filosofie, de literatuur en bovenal de kunst vond een enorme ontwikkeling plaats. Deze radicaal nieuwe zienswijzen zochten naar uitingsvormen. Die kwamen er in overvloed. Groeperingen, en manifesten doken overal op en versterkten elkaars besef dat er iets gaande was. Maar de geschiedenis denderde door en heel veel van deze nieuwe pogingen om vat te krijgen op denken en leven verloren aan urgentie en relevantie. Het grote belang van hun korte bestaan wordt wel erkend en de echo’s zijn tot op heden duidelijk hoorbaar maar hun bestaan was van korte duur.
Zo bekeken is 100 jaar helemaal geen slechte prestatie. Gevoed door de tijdsgeest hebben we onszelf gedefinieerd en gaandeweg zijn we steeds in staat gebleken onze inspiratie levend te houden. We hebben onszelf ook steeds opnieuw uit kunnen vinden op momenten dat de context van de samenleving en de kerk daarom vroeg. We zijn levend gebleven, we zijn niet vastgelopen in dogma’s of stilstand.
Nu, na 100 jaar, beleven we (opnieuw?) onduidelijke tijden op vrijwel alle gebieden die ons leven bepalen. Politiek, wetenschappelijk, cultureel en demografisch. Onduidelijkheid leidt vaak tot onrust, vertwijfeling of zelfs onvrede en agressie. De duidelijke antwoorden waarnaar gesmacht wordt komen niet of blijken zo veranderlijk dat ze al snel gewantrouwd worden. Dan blijken ‘houding’, ‘mentaliteit’ ‘menselijkheid’ en ‘nieuwsgierigheid ‘ veel betere instrumenten om overeind te blijven. Zo bezien is deze tijd eerder een spannend startpunt voor onverwachte en nieuwe wendingen. En dat wij die open tegemoet kunnen treden, dat hebben we de afgelopen 100 jaar aangetoond. Dat is onze enige onomstoten waarheid geworden. Laten we die vieren en hem dan snel weer achter ons laten…
Net als 100 jaar geleden liggen de spannende tijden vóór ons!
gepubliceerd op 25 september 2012