Het boeddhisme en het christendom hebben in ieder geval gemeen dat zij beide liefde (christelijk) en mededogen (boeddhistisch) doen uitgaan naar mensen die je tegenstaan, zelfs je vijanden. Om die overeenkomst uit te drukken was een combinatie nodig van twee bijbelspreuken: heb je vijanden lief en heb je naaste lief als jezelf. Dat ‘als jezelf’ is ook te vertalen als ‘hij/zij is als jij’. Het boeddhisme leidt je stapsgewijs daar naar toe met behulp van hun ‘vier onmeetbare goedheden’: liefdevolle vriendelijkheid, compassie, gunnende vreugde en gelijkmoedigheid.
Eerst begin je een meditatie met jezelf als onderwerp: moge ik gelukkig zijn; moge ik vrij zijn van lijden; moge ik succes en plezier ervaren; moge ik mijzelf accepteren onder alle omstandigheden. Stap twee is een meditatie gericht op je dierbare naasten. In derde instantie mediteer je voor hen die jou tegenstaan of schadelijk zijn voor je, te beginnen met een specifiek persoon die je je voorstelt als zittend tegenover je. Je stelt je voor dat hij/zij is als jij, een mens die ook gelukkig wil zijn en ook lijdt aan zijn verlangens, onzekerheid en eenzaamheid. En je mediteert: moge jij gelukkig zijn; moge jij vrij zijn van lijden; moge je succesvol zijn en plezier hebben; moge het jou net zo goed gaan als anderen. In vierde instantie doe je die goede meditaties uitgaan naar alles wat leeft op de hele wereld.
Zo, dat is heel wat! Maar het werkt. En het is bijbels. En ook christelijk: mystici in onze traditie meten hun voortgang op de spirituele weg af aan hun liefde voor de wereld. Heb de wereld lief, zij is als jij.

gepubliceerd op 5 november 2015