In gesprek met de vreemdeling – #228

door Vrijzinnige Miniaturen

Geschreven door Joost Röselaers
Voorgelezen door Gert van Drimmelen
Geluidsmontage Seth Mook
Titel: In gesprek met de vreemdeling

Een nieuwe groep in Vrijburg bespreekt momenteel het Bijbelse boek Genesis aan de hand van een commentaar van de Britse rabbijn Jonathan Sacks. Tijdens onze laatste ontmoeting kwam het verhaal ter sprake over het bezoek van drie vreemdelingen aan Abraham. Het verhaal is fraai in beeld gebracht door Marc Chagall. Terwijl ik het schilderij bestudeerde kreeg ik gevoel voor de diepere lagen van het verhaal en de rijke uitleg van Sacks ervan. Een afbeelding van het schilderij is hierbij toegevoegd. Je ziet de drie mannen aan tafel zitten, die bij Abraham op bezoek zijn. Er is iets aparts aan de manier waarop Chagall deze scène op het doek heeft gezet. Dat realiseer je je, als je denkt aan andere schilderijen waarop mensen aan tafel zitten. De staalmeesters bijvoorbeeld, van Rembrandt. Of het laatste avondmaal van Leonardo da Vinci. Op die schilderijen zitten de mensen achter de tafel. Je ziet ze in het gezicht. Chagall heeft het andersom gedaan. Hij heeft de drie mannen vòòr de tafel gezet. Je ziet ze op de rug. En ook Abraham staat afgebeeld. De kunstenaar plaatste hem achter de tafel. Hij kijkt de drie mannen dus wel aan in het gezicht. Dat betekent, dat Abraham niet kan zien wat wij wel kunnen zien, namelijk, dat de mannen van achteren vleugels hebben. Dat het engelen zijn. Ik weet niet of Chagall dit bewust zo heeft gedaan. Voor mij is het echter veel betekenend. Ik zie in dit schilderij iets dat de essentie uitmaakt van het verhaal over het bezoek van de vreemdelingen. Ja, zelfs van het hele verhaal van Abraham. Er is altijd een voorkant van het leven. En een achterkant. Een zichtbare zijde. En een onzichtbare zijde. Er zijn de feiten. En er is het geheim. Een mens is geneigd, om zich op de voorkant te richten. Onze cultuur is er zelfs één waarin dat wordt gestimuleerd. Er wordt vooral waarde gehecht aan feiten en getallen. Maar Abraham dat is zo’n uitzonderlijk iemand die oog heeft voor beide kanten. Hij is niet gek. Hij weet hoe het leven in elkaar zit. Maar hij kijkt ook verder. Hij vertrouwt ook op een meer. Dat is ook de reden, waarom hij op een gegeven moment zijn land en zijn familie heeft verlaten. Hij is uit zijn alledaagse bestaan gebroken omdat hij een stem heeft gehoord. Omdat hij een belofte heeft gekregen. Hij kon degene, die met hem sprak, niet zien. Maar hij vertrouwde wat deze zei. Hij zou een land krijgen, waar het goed was om te wonen. Dat land wordt gekenmerkt door ontvankelijkheid en gastvrijheid. Het is een land waar je met vreemdelingen aan tafel zit en het goed hebt. Het is een land waar je als engelen er voor elkaar kunt zijn. Laten we in Vrijburg eens met elkaar aan tafel gaan, samen met onze Hongaarse en Ethiopische huurders, en alle andere gezelschappen die aan onze deur kloppen!

gepubliceerd op 29 maart 2022



Alle columns