Geschreven door Sarah Gantzert
Voorgelezen door Sanne van Deursen
Geluidsmontage Seth Mook
Thema: Vraag me wat
10 december 2024
Titel: Christophorus

 

Christophorus

Martinus Nijhoff dichtte in 1924

-Van verbroken beloften
Blijven wij buit.
Niets, niets is op de
Wegen vooruit.

-Te zwaar was het water, te
Licht is de wind.
-O Christofoor, waar is het
Kind, het kind-

“Teken een schaap voor me” vraagt le Petit Prince aan de vliegenier.
De oorlogspiloot Antoine de Saint Exupéry heeft een noodlanding gemaakt in de woestijn. De woestijn, waar we net als Jezus, allemaal wel eens terecht komen. Alleen en verlaten ‘in the middle of nowhere’, ontmoet hij Le Petit Prince.
En hij gaat in op de vraag en tekent een schaap voor de jongen. De tekening wordt afgekeurd en de vraag herhaald. Het schaap is te klein, vervolgens te oud, dan weer is het helemaal geen schaap maar een ram. De vliegenier begint er genoeg van te krijgen en tekent tenslotte een doos met het commentaar dat het schaap in de doos zit, ook vanwege diens veiligheid. Le Petit Prince is deze keer tevreden.

Ik deed hetzelfde bij een vriendin. Een soort test. Tenslotte, bijna in wanhoop, stelde ze voor, na mijn herhaaldelijke afwijzing me een schilderij van schapen te sturen (Ze is kunstschilder, moet je weten).
Ze kende natuurlijk Le Petit Prince wel maar was de details vergeten. Ze stelde vast dat ze zelf altijd veel vragen had. Ze is ook ongeveer overal in geïnteresseerd.
Maar met aandacht een vraag gesteld krijgen is iets heel anders. De dialoog is oprecht, het kind heeft geen bijbedoelingen. In de woestijn is er bovendien geen afleiding. Het is ook niet vrijblijvend zoals: hoe gaat het? De meest gestelde vraag waar nooit een zinnig antwoord op komt. Dat is niet eens mogelijk. Zoals aan je telefoon in de supermarket: “hoe gaat het met je?” Of, Je zit op je fiets, of thuis terwijl je naar netflix kijkt. “Hoe gaat het?” “Ja het gaat wel”. “Echt…?” De verbinding is al verbroken.
Le Petit Prince vraagt door, en wonderlijk genoeg is hij tevreden met de doos: het is de subtiele combinatie van willen weten, wetend dat er altijd iets onduidelijk en onbegrijpelijk blijft.
In de doos is het mysterie gewaarborgd.

De afgelopen decennia is communicatie als wetenschap opgekomen. Iedereen studeert het. Een psycholoog gaat bij een reclame bureau werken om iets nutteloos te verkopen in een kader dat subliem is. Het badwater is belangrijker geworden dan het kind. We weten alles over hoe de boodschap gebracht moet worden, maar de boodschap….

Een aantal jaren geleden, in Amsterdam, was ik lid van kring Centrum, waar we maandelijks betekenisvolle gesprekken hadden. Eens werd voorgesteld dat we het met elkaar wilden hebben over ons persoonlijk geloof. Ik geef toe dat het initiatief van mij kwam. Het leek me heel inspirerend te horen van vriendinnen en vrienden wat ze ten diepste beroert. Maar ik moet bekennen dat ik vooral heel graag mijn eigen intieme overtuiging wilde spiegelen in die vertrouwde omgeving.

Ons individuele geloof onder woorden brengen, bewust worden van wat je werkelijk roert, je gedachtes die de basis zijn van ons handelen in deze maatschappij delen met de ander… : een gezamenlijk nieuw bewustzijn in wording… ?
Maar als we al zoveel moeite hebben de goede vraag gesteld te krijgen…? Het is ook maar een droom.
We leven in dozen, ook, of vooral, om onszelf te beschermen. En intussen raast buiten de wereld, zonder dat er zelfs maar serieuze aandacht is voor het kind in het bad.

Een betekenisvolle vraag aan jou gesteld, het luisterend oor… is de grootste erkenning die je kan krijgen. Ik denk zelfs dat daar het leven begint.

gepubliceerd op 10 december 2024