Nederland is een erg veilig land. Elk jaar dalen de criminaliteitscijfers. Toch zijn we steeds meer geld uit gaan geven aan veiligheidsbeleid. Vaak gaat het om dure, repressieve maatregelen als cameratoezicht, preventief fouilleren, meer blauw op straat en harder straffen. Uit evaluaties blijken deze maatregelen vaak nauwelijks effect te hebben.
Sinds 9/11 zijn tal van maatregelen ingevoerd waarmee de overheid zichzelf macht toe-eigent en de vrijheden en rechten van burgers inperkt. Steeds meer verdwijnt het principe dat je onschuldig bent tot het tegendeel bewezen is. Ons telefoon- en internet verkeer wordt massaal preventief afgetapt. Onze locatie wordt bijgehouden via de OV-chipkaart, camera’s met automatische nummerplaatherkenning, kentekenparkeren en de locatie van onze smartphone. En als het aan Ahmed Marcouch ligt, kunnen we zelfs preventief worden opgepakt.
Door de hoeveelheid gegevens wordt het zoeken naar een speld in een hooiberg. Gegevens worden sneller fout geïnterpreteerd. Of belanden per ongeluk op straat, omdat de overheid nou eenmaal weinig kaas heeft gegeten van ICT. Ook geeft de overheid geen openheid over welke gegevens het opvraagt en waarvoor het deze gebruikt. Daar zijn onthullingen van klokkenluiders als Edward Snowden voor nodig.
Geldverslindende controlesystemen leiden tot discriminatie. Mensen die bijstand, AOW, zorg- huur- of kinderbijslag ontvangen kunnen nu worden gedwongen op onverwachte momenten inspecteurs hun huis te laten doorzoeken. Allochtonen worden op straat buitensporig gevolgd en opgejaagd door politie die ze fouilleert en zonder reden om hun ID vraagt.
Veel mensen roepen nog steeds niks te verbergen hebben. Toch zie ik weinig mensen hun medisch dossier openbaar publiceren. Of uitgebreid over stapavonden praten met hun baas. Of poepen met de deur open als er visite is. Bovendien doet iedereen wel eens iets fout. En wat fout is verandert. Vroeger was pedoseksualiteit niet iets om te moeten verbergen. En een aantal decennia eerder homoseksualiteit nog wel. En dan heb ik het nog niet eens over de Tweede Wereldoorlog..
Al deze maatregelen roepen een gevoel van onveiligheid op. Bij sommigen omdat ‘al die maatregelen wel ergens voor nodig moeten zijn’. Anderen krijgen het gevoel dat ze zelfcensuur toe moeten passen, ook al doen ze niets verkeerd. Geen wonder dat het veiligheidsgevoel daalt terwijl de veiligheid zelf eigenlijk stijgt.
Met de Piratenpartij willen we naar een samenleving waarin de burgers zelf de dienst uit maken. Waarin de overheid transparant opereert en verantwoording aflegt over beleid. Een samenleving, waarin burgers inspraak hebben op de prioriteiten van de politie. Een samenleving, waarin geldverslindende ineffectieve controlesystemen vervangen worden door positief beleid dat wel werkt. Zoals educatie, het stimuleren van onderling contact en goed sociaal beleid. Gebaseerd op bestaande evidentie en met ingebouwde toetsen op effectiviteit. Een integere samenleving, waarin we ons vrij mogen uitdrukken, zonder bespied of opgejaagd te worden.
Zondag 19 januari om 16.00 uur spreken Matthijs Pontier, kandidaat gemeenteraadslid voor de Piratenpartij Amsterdam en Ahmed Marcouch, Tweede Kamerlid voor de PvdA tijdens de Vrijburgmiddag over het ogenschijnlijke spanningsveld tussen veiligheid en privacy.
gepubliceerd op 11 januari 2014