Psychologie versus geloof

door Joep de Valk

In de vakantie las ik ‘De psychologie van de angst’. Hoogstinteressant: welke wetmatigheden drijven mijn gedachten en gedrag – en hoe kunnen wij omgaan met angst? De Duits gründliche auteur bleek het over psychische ziekten te hebben, de termen liegen er niet om: depressie, schizofrenie, neurose en hysterie. Gelukkig was er ook voldoende aandacht voor gedrag dat een gezond mens met deze neigingen vertoont en op welke gedachten en verlangens dat gedrag is gebaseerd.
Zo komt een neiging tot depressie voort uit angst voor eenzaamheid terwijl een schizofreen neigende mens juist bang is voor verlies van eigenheid en daardoor binding uit de weg gaat. Zo heeft de neurotische mens vaste gewoonten nodig en de hysterische mens wordt aangetrokken door het nieuwe en meeslepende leven. Angst kan ons ver in een bepaalde richting drijven, zodat je kan gaan claimen of juist in een eigen wereld wegkruipen, onvrije dwanggewoontes krijgt of juist een ‘drama queen’ wordt.
Angst staat vertrouwen in de weg, en houdt ons tegen om echt mens te zijn, of je nu in gezelschap/relatie bent of dat je alleen bent. Het is goed om inzicht in je psyche te hebben, maar het viel mij op dat angst door dit inzicht niet wordt weggenomen. Je emoties blijven precies hetzelfde. Vertrouwen kun je niet beredeneren.
En daarover gaat nu de bijbel. Een onberedeneerd vertrouwen dat je het niet allemaal zelf hoeft te doen. Dat er iets of iemand is die jou beschermt, draagt. Telkens gaan de verhalen daarover. De volgelingen genezen, doen wondere werken en durven risico’s aan. Daarom is dat lied zo toepasselijk:

Wees de grond onder mijn voeten
Wees het dak boven mijn hoofd
Wijs mij richting op de route
Naar Uw rijk eens ons beloofd
Wees de bron waaruit ik put
Liefde, vrede en geluk.

gepubliceerd op 3 september 2015



Alle columns