Geschreven door Dik Mook
Voorgelezen door Gert van Drimmelen
Geluidsmontage Seth Mook
Thema: Gematigdheid

Vasten

Als protestant met gereformeerde wortels, leerde ik al jong dat gematigdheid een deugd is. Ook leerde ik dat de katholieken om de hoek hypocriet waren, want die gingen zich te buiten aan allerlei ‘zondige’ uitspattingen, zoals zondags in de kroeg zitten, en ‘haalden dat in’ door te biechten of te vasten. Toen begreep ik nog niet dat je eigen levensstijl niet persé de beste is; dat lijkt alleen maar zo omdat je de ander, de wereld afmeet aan jezelf, je enige referentie als kind. 

Enig besef van de relativiteit van mijn opvoeding in gematigdheid kreeg ik toen ik op feestjes van katholieke en anders gelovigen merkte hoe heilzaam ‘zondige uitspattingen’ konden werken op mijn persoonlijke welzijn en kijk op de wereld. Nergens discussieerde ik diepzinniger over rechtvaardigheid, liefde en zonde dan op zulke feestjes. ‘Inhalen’ moest ook, als ik een dag later met een koppijn-kater rondliep en zodoende nog meer nadacht over het leven. 

In deze tijden van extremistische leiders en radicale stromingen wordt ‘de gematigde leider’ als positief gezien. En ook in ons land wordt gematigdheid als tegenstelling van extremisme en fanatisme beschouwd, ‘ismen’ die een negatieve connotatie hebben.

Ik ben echter niet helemaal overtuigd van de heilzame werking van de gematigdheid als levensdoel. Mijn ervaringen van de heftige feestjes hebben me niet tot extremist gemaakt en de vele jongeren die ik in mijn werk ontmoette en die toen tot extreme uitspattingen in staat waren, zijn nu in evenwicht gekomen en min of meer gematigde mensen geworden. Gematigd, maar met een energie die misschien wel alleen vanuit ònmatigheid aangeboord kan worden. 

Alleen maar gematigdheid is saai, dood-in-de-pot. Maar alleen maar extreme losbandigheden kan leiden tot geweld en verdeeldheid. Hoe vinden we evenwicht?

Misschien dat ik daarom pleit voor ‘bewust uit de band springen’ vanuit de afspraak dat we dat samen doen, op een feestje, of bij Carnaval, of in deze tijd op afstand met een flinke borrel. En dat we dan daarna samen onze uitspatting ‘inhalen’, net als de katholieken.
Bijvoorbeeld met vasten, maar dan met een knipoog.

gepubliceerd op 22 februari 2021