Vrijzinnige miniatuur #120

door Vrijzinnige Miniaturen

 

Geschreven door Christian Modehn
Voorgelezen door Gert van Drimmelen
Geluidsmontage Seth Mook
Thema: Gematigdheid

Bin ich besonnen? Hoe kom ik tot bezinning?

“Hoe vast jij eigenlijk?” wordt mij als Duitser vaak gevraagd in de weken voor Pasen, de zogenaamde “vastentijd”. Voor mij betekent ‘vasten’ vooral: intensieve reflectie, bijvoorbeeld over de goede oude maar niet verouderde deugden. “Zonder deugden geen menswaardig bestaan”, zei Aristoteles terecht. Besonnenheit  of in het Nederlands, bezinning is zo’n deugd. Doen we voldoende aan bezinning en reflectie? Iets om over na te denken in deze vastentijd.

Als ik filosofeer over het Duitse woord Besonnenheit denk ik aan zon, denk ik aan licht, dat we pas in het licht, in de helderheid waarachtig kunnen leven. En dat we dàn pas de juiste verhouding tot de wereld en onze medemensen vinden; tot het leven zoals het bedoeld is. Bezinning vraagt om licht. 

Door in het licht na te denken en het denken zelf als licht te ervaren, komen we tot heldere gedachtes. 

In het donker en in de schaduw groeien complottheorieën, vijandige ideologieën en religieuze dwalingen. Bezinnen betekent helder zijn.
“Weest kinderen van het licht” vermaande Paulus in de oudste tekst van het Nieuwe Testament (1e brief aan de Tessalonicenzen). In deze tijd zou je zeggen: Bezin je, denk helder, leer te onderscheiden!  En daaruit volgt: Wees kritisch, ook op jezelf. 

Een besonnen, bezinnend leven lijden is niet makkelijk. Wie nadenkt zoekt niet de “gulden middenweg” die met alles en iedereen rekening houdt.  Een mens die zich bezint, wil geen aanpassing aan heersende trends. Nee, die grijpt in als er ergens grote nood is, verzet zich wanneer er onrecht is en handelt op het juiste moment. 

Ik moet denken aan besonnen mensen die een voorbeeld voor mij zijn. Zij zetten zich al jaren in voor eerlijke, humane arbeidsomstandigheden in de naaiateliers van Bangladesh, waar voor een hongerloon kleding geproduceerd wordt. Het leek een hopeloze strijd want het verzet van de Duitse economie met de bijbehorende politici was groot. En toch hebben deze geëngageerde groepen een overwinning behaald! Door zich te blijven bezinnen, bleven ze de nood zien en hielden de moed erin.
Ik steun deze groepen (zoals ‘Inkota’ in Berlijn) met geld. Maar mag ik als een bezinnend/besonnen mens worden beschouwd als ik deze toegewijde mensen alleen financieel ondersteun? Misschien een beetje. 

Ik heb geleerd dat als je echt een besonnen, bezinnend mens wil zijn, ook je geweten moet onderzoeken. Erover praten en schrijven is soms te makkelijk en niet genoeg. 

De vraag blijft: Wat doe je er aan!

 

gepubliceerd op 23 februari 2021



Alle columns