Geschreven door: Christian Modehn
Voorgelezen door: Gert van Drimmelen

Miniatuur

Ik ontdekte onlangs een miniatuur in mijn boekenkast. Die had zich daar “verstopt”, omringd door foto’s en kunstkaarten. Miniaturen zijn kleine schilderijtjes; ze waren in de 19e eeuw populair bij portretschilders. Mijn miniatuur toont de Deense filosoof Søren Kierkegaard als jonge man, geschilderd door zijn neef. In het piepkleine portret is Kierkegaard totaal aanwezig, present als mens: het hoge voorhoofd, het goed verzorgde dikke haar, de sensuele lippen, de ogen die de toeschouwer bijna doorboren alsof die de vraag stelt. “Wat kan ik je vertellen? Weet je, ik ben hartstochtelijk in de liefde en radicaal in het christelijk geloof ”.

Deze Kierkegaard miniatuur wordt nu als souvenir verkocht in Denemarken. Als een klein icoon vindt hij snel een plaatsje op het bureau, in de boekenkast (maar vóór de boeken!), of aan de muur naast vele andere kleine schilderijtjes en foto’s. Onze vriend Rolf heeft een kleine tentoonstelling met miniaturen in zijn woonkamer. Kierkegaard is erbij en Voltaire, maar ook kleine foto’s van Bertold Brecht, Hannah Arendt en Mahatma Gandhi. “Deze artistieke miniaturen zijn symbolen voor mij”, zegt hij, “zo heb ik, om zo te zeggen, mensen met de meest uiteenlopende opvattingen steeds voor ogen”.

Als ik lang naar deze miniaturenwand bij Rolf kijk, wil ik het liefst de afgebeelde mensen met elkaar in gesprek brengen. Heeft Kierkegaards kritiek op religie iets gemeen met die van Brecht? Gandhi herinnert me aan zijn beroemde inzicht: “Jezus Christus behoort niet alleen de christenen toe, niet alleen de kerken, maar de hele wereld”. Als ik naar de miniaturengalerij kijk, kom ik terecht in de spiritualiteit van de vrijzinnigen, de vrije geesten … Gandhi als een vrijzinnige, waarom niet?

Ik ben enthousiast over miniaturen; ze laten zien dat mensen geen grote, kolossale portretten of monumentale standbeelden nodig hebben. Wij mensen zijn eigenlijk maar miniaturen … maar geliefde wezens van het oneindige, het eeuwige.

gepubliceerd op 10 november 2020