Geschreven door Christian Modehn
Voorgelezen door Sanne van Deursen

Als ik Beethoven hoor

Ik wilde het 250ste geboortejaar van Ludwig van Beethoven vieren (*16 december 1770) vieren.
Ik bestudeerde eerst zijn leven en ontdekte dat hij een christen was die kritisch over de kerk dacht, dat hij ook Boeddha en Kant waardeerde en natuurmysticus was.

Beethoven – een vrijzinnig christen!

En dan zijn muziek. Ik heb de symfonieën en pianoconcerten overgeslagen. Toen ik me de piano-oefeningen uit mijn kindertijd herinnerde, kwam ik terecht bij de populaire componist Anton Diabelli uit Wenen. Hij had Beethoven gevraagd om ‘variaties’ op zijn wals te schrijven. En hoe klinkt het antwoord van Beethoven? De banale wals in driekwartsmaat Inspireerde hem tot iets groots. Hij noemde zijn werk ‘33 variaties op Diabelli’s wals’. Beethoven stond zichzelf geen ‘variaties’ toe, maar ‘veranderingen’. Hij liett zijn fantasie de vrije loop. Zijn ‘Opus 120’ is speels en melancholiek, alle emoties worden geraakt, een meesterwerk! De interpretatie, oftewel de ‘preek’ van Beethovens laatste grote pianostuk duurt minstens 50 minuten! Muziek die leidt tot muzikale verwondering en vervolgens ook tot reflectie.

De moedige Beethoven laat zien dat eenvoud tot grote dingen kan leiden. En dat zo’n prestatie niet is voorbehouden aan enkelen, aan de genieën. Hij laat zien dat deze transformatie uit het traditionele, het alledaagse en het pretentieloze voor iedereen mogelijk is.

Waarom dan ook niet met Kerstmis? Iets nieuws creëren, weg uit het traditionele, voor jezelf en voor anderen, dit is onze kans als vrijdenkende christenen. Ik wil, net als misschien vele anderen, op zoek naar nieuwe inhoud van het over-populaire, simpele oude lied ‘Stille nacht, heilige nacht’. Ik wil geen ‘variaties’ maar ‘veranderingen’, zoals Beethoven dat noemde. Iedereen kan zijn verbeelding laten gaan…
Een suggestie is:

“Stille nacht, heilige nacht.
Nacht van lijden en zieken.
Terwijl vele van ons slapen.
We denken aan de helden:
Verpleegkundigen en artsen aan de bedden van COVID 19-patiënten.
Zij maken van deze nacht een heilige nacht.
Zij creëren een moment van hoop”.

gepubliceerd op 28 december 2020