Aan de zomervakanties met mijn ouders in Frankrijk bewaar ik goede herinneringen. We gingen vaak en veel wandelen. Zo herinner ik me een lange wandeling over de Franse Alpen. Ik zal een jaar of tien geweest zijn. Het was prachtig weer, we liepen over een groene bergweide, waarschijnlijk boven de boomgrens, want ik kan me geen bomen meer herinneren. Alleen blauwe luchten en wijdse vergezichten. En heel veel mensen, want het was schitterend wandelweer. Bij een wel heel bijzonder uitzicht zagen we een aantal jonge mannen in zwarte gewaden in een kringetje in het gras geknield zitten. Ze zongen zachtjes in een voor mij onherkenbare taal. Maar de melodie van hun lied kwam me vaag bekend voor. Het zal mijn vader zijn geweest die het Veni Creator Spiritus herkende. Waarschijnlijk was het een groepje
seminariestudenten met hun docent. Allemaal in superplie. Ze zongen aandachtig, gericht op hun eigen aanwezigheid in Gods mooie schepping en op hun lofzang, zich niets aantrekkend van de verbaasde blikken van de andere wandelaars.
Dat beeld is me altijd bijgebleven. Een klein groepje religieuzen dat temidden van de overweldigend mooie natuur uitbreekt in een eeuwenoude lofzang. Veni Creator Spiritus. “Kom Schepper, Geest, daal tot ons neer, houd Gij bij ons uw intocht, Heer; vervul het hart dat U verbeidt, met hemelse barmhartigheid.” Zo staat dat eeuwenoude lied in ons Liedboek voor de Kerken (gez. 237).
De Geest is één van de meest ongrijpbare persoonlijkheden uit de bijbelse traditie. Hij zweeft aan het begin van het boek Genesis over de wateren, die dan nog woest en duister zijn. Richters en profeten zijn – vervuld van de Geest – tot bijzondere daden in staat. Op de een of andere manier was de Geest betrokken bij de zwangerschap van Maria en bij de doop van Jezus in de Jordaan verschijnt hij als een duif.
Van God de Vader wordt tegenwoordig beweerd dat Hij niet bestaat, Jezus is – onder andere door de Nederlandse regisseur Paul Verhoeven – teruggebracht tot menselijke proporties. Wat valt er voor moderne mensen nog te geloven? Maar de Geest… Die neemt niemand ons af. Al was het maar vanwege het woord ‘inspiratie’, dat verwant is aan Spiritus – Geest. De Geest inspireert ons tot humanisme, tot kunst, tot geloof of tot…. vul maar in. Zonder inspiratie kunnen we niet, of we nu in God geloven of niet.
In een eeuwenoud kerkje van Limbricht (bij Sittard) hangt in de luifel boven de preekstoel een duif. Als om de Geest aan te sporen de prediker te inspireren. Dat prachtige witte duifje trof mij zeer. Als pastoor of predikant sta je immers niet namens jezelf te praten, maar heb je een geïnspireerde boodschap door te geven. Maar eigenlijk zou dat duifje boven de hele kerk moeten vliegen. Want ook de hoorders – allen die delen in de gemeenschap van gelovigen – behoeven inspiratie. Is dat niet wat we met Pinksteren vieren? Dat de Geest over ons allen komt, ons allen als gemeenschap van gelovigen. Met al onze persoonlijke verschillen vormen we door die gedeelde inspiratie een gemeenschap. Dan is het beeld van de zingende seminariestudenten in de weidse natuur van de Franse Alpen nog mooier dan dat van het duifje boven de preekstoel. Zij riepen inspiratie af over heel de schepping!
gepubliceerd op 23 mei 2009