Palmpasen in tijden van Corona (door Joost Röselaers)
Met Palmpasen vieren wij de intocht van Jezus in de stad Jerusalem. Het is een intocht die getypeerd wordt door ambiguïteit, een dubbelzinnigheid verwoord in dit bekende lied van Palmpasen: ‘heden hosanna, morgen kruisigt hem.’ Het is de dag van de omslag. Twee vieringen werden er dan ook gehouden, in het verleden, op deze dag. Een vroegdienst, waarin de feestelijke intocht van Jezus in Jeruzalem werd herdacht. En een hoofddienst, waarin het passieverhaal van Mattheus gelezen werd. Want al snel keren mensen zich tegen Jezus. Het gaat vandaag van hosanna voor de zoon van David naar aan het kruis met hem.

Elke keer als ik dit weer hoor, raakt mij deze plotselinge omslag. En u voelt wel, dat is voor mij geen historische vraag. Het is niet: Hoe heeft dit toen zo kunnen gebeuren. Maar: wat is dat in u en mij, dat dit verhaal ons niet vreemd is? Dat het alle kanten op kan gaan met onze gedachten en gevoelens. Dat we zo ambigu, ja zelfs onvoorspelbaar kunnen zijn voor onszelf en voor de ander?

Ambiguïteit. We verblijven nu ruim drie weken in quarantaine. Hoe kom je deze dagen door, vragen wij elkaar regelmatig per mail, telefoon of whatsapp. Mijn antwoorden op deze vragen zitten vol ambiguïteit. Ja, we hebben het gezellig met zijn vieren thuis, ’s ochtends bezig met werk en opdrachten van school en ’s middags voetballen en het bos in. Ik geniet van de tulpen die de grond uitknallen, de verliefde merel die me al om vijf uur ‘s ochtends wekt. Het feest van Palmpasen is er nu ook, in de warmte die mensen op afstand met elkaar delen, in de vorm van bloemen, kaartjes aan oma en massaal applaus voor verpleegkundigen en artsen. Liefde in tijden van Corona!

Dat is niet het hele verhaal. Van Palmpasen niet, en ook niet in deze tijden van Corona. Want het is geen zorgeloze vakantie. Terwijl de zon buiten schijnt, en de natuur ongegeneerd uitbarst in lentekleuren, hangt over ons en over ons gemoed een grijze waas. We maken ons zorgen over onze eigen gezondheid. De I.C. raken steeds voller. Is daar nog wel ruimte voor mij, straks? Wil ik dat überhaupt, op de I.C. terechtkomen? We lezen zorgelijke berichten over kinderen die thuis geen veilige omgeving hebben. Over mensen die bang zijn hun baan te verliezen. Over sociaal isolement.

En hoe ambigu zijn wij naar onze leiders, en de experts! Heden hosanna voor Rutte, voor het RIVM, voor allen die cruciale besluiten moeten nemen dezer dagen. Maar even later is het (vooral op social media): kruisigt hen! Nederland, een land met 17 miljoen bondscoaches, 10 miljoen theologen en 12 miljoen virologen! En dat versterkt alleen maar de ambiguïteit. Want, wie kunnen wij nog geloven? Hoe optimistisch- of pessimistisch- mogen wij zijn?

Open-breken

We gaan nu de stille week in. Velen van ons laten zich doorgaans in deze week inspireren door de Mattheus- of Johannes- Passion van Bach. Dit jaar zijn er geen uitvoeringen in kerken of in het Concertgebouw. Gelukkig hebben we de opnames nog. De Matthäus-Passion eindigt met een dissonant. Deze slottoon wijst de weg naar voren. In de woorden van Johannes Uytenbogaert: Goede Vrijdag moet voorgaan, maar Pasen zal volgen. We leven en geloven vanuit een perspectief dat iets wordt opengebroken. En vervolgens begint het weer te stralen, zo geloven wij. En mogen wij de straten weer op. De ambiguïteit van het leven is er niet mee verdwenen, maar in het midden daarvan staat een perspectief dat leven geeft, ruimte en moed. Het wordt weer Pasen, hoe dan ook.

 

Muzikale bijdrage (door Jan Pieter Lanooy)

Klik hier om de opname van Jan Pieter te beluisteren: https://soundcloud.com/vrijburg-amsterdam/jan-pieter-lanooy-fmendelssohn-sonate-nr1-in-f-klein-op65-allegro-assai-vivace

Toelichting: U hoort hier het slotdeel ‘Allegro assai vivace’ uit de Eerste Sonate op.65/1 van Felix Mendelssohn-Bartholdy uit 1844. Het is een virtuoos stuk vol met sierlijke arpeggio’s dat past bij het feestelijke karakter van Palmpasen, waarbij de intocht van Jezus in Jeruzalem centraal staat.

Kyriegebed (door Carolien de Groot)

Barmhartige Eeuwige God,
vanuit onze schuilplekken
leggen wij onze zorgen voor u neer.
Ook al is er veel solidariteit,
het coronavirus maakt ons onzeker en bang.
We vrezen de dagelijkse cijfers van het RIVM.

Er zijn zoveel zieken;
geliefden, mensen uit kerk en buurt, mensen ver weg sterven.
Zie de moedige inzet van zorgverleners.
Zijn er voldoende zorgverleners en houden zij het vol?
Zijn er genoeg middelen om lijden te verzachten?
We bidden niet alleen voor de zieken met corona,
maar ook voor niet-coronapatienten die te lang moeten wachten.
We bidden voor een veilig heenkomen voor de dakloze mensen.

Ouders en verzorgers laten de kinderen thuis spelen en leren,
maar zie de nood van kinderen in de knel,
wanhopige ouders en verzorgers,
vooral als ze klein behuisd zijn.
We bidden voor creativiteit en geduld.

We hopen op een nieuw leven – straks.
Maar er zijn ook mensen die niet op Pasen hopen.
Hoe zal het met ons en met de samenleving na deze crisis gaan?
Blijven wij hulpvaardig en verbonden?
of keren oude tegenstellingen weer terug?
Hoeveel mensen worden straks werkloos, mogelijk zelf dakloos?
Hoe gaat het met de vluchtelingen
die rammelend aan de poort naar Europa geen kant opkunnen?
Blijf onze ogen openen voor het wel en wee van mensen
nabij en veraf.

Vergeef ons als wij noden over het hoofd zien
of niet willen zien en niet handelen.
Barmhartige God,
onze ogen zijn op U gericht
voor hoop op nieuw leven, liefde en solidariteit,

Daarom bidden wij tot u:

Ontferm u, Amen

gepubliceerd op 5 april 2020