Prentencollectie

Onderstaand artikel is geschreven door Adriaan Plak, Conservator Kerkelijke Collecties Universiteitsbibliotheek Amsterdam (UvA).

Prentencollectie Remonstrantse Gemeente Amsterdam

De prentencollectie van de bibliotheek van de Amsterdamse Remonstrantse Kerk is relatief klein van omvang. Met ruim 400 prenten behoort zij zelfs binnen de Bijzondere Collecties van de Universiteitsbibliotheek (UvA) tot de kleinere verzamelingen. Wat de collectie echter zo waardevol maakt zijn de hoge kwaliteit van de afdrukken, de zeldzaamheid van veel prenten en de grote historische waarde. Het ontstaan van de Remonstrantse Broederschap vond plaats in een periode van de vaderlandse geschiedenis waarin de politieke en religieuze verhoudingen binnen de Nederlanden voor eeuwen werden vastgelegd en met name deze periode is rijk vertegenwoordigd binnen de collectie, die ruwweg is onder te verdelen in drie groepen:

De eerste en grootste categorie is die van de portretten. Met meer dan 250 prenten en tekeningen van remonstrantse hoogleraren en predikanten, hun begunstigers en hun voornaamste tegenstrevers zijn alle belangrijke historische figuren uit de remonstrantse geschiedenis vertegenwoordigd.

De ruim honderdtwintig historieprenten hebben vrijwel alleen betrekking op de gebeurtenissen uit de jaren 1608-1623. In deze periode werd het bestand met Spanje gesloten en groeiden de interne religieuze en politieke verschillen uit tot de bestandstwisten die leidden tot een machtsgreep van Prins Maurits, de besluiten van de Synode van Dordrecht, de berechting en onthoofding van Oldenbarnevelt, de gevangenname en de ontsnapping van Hugo de Groot uit Loevestein, de stichting van de Remonstrantse Broederschap en tenslotte tot de mislukte samenzwering tegen het leven van Prins Maurits waarbij de zijdelingse betrokkenheid van enkele remonstranten breed werd uitgemeten.

Prent van het interieur van de oude Remonstrantse Kerk

De Remonstrantsche Kerk te Amsterdam van binnen te zien, ca. 1771, een van de prenten uit de beelddatabank van remonstrantse prenten.

De derde groep betreft voornamelijk tekeningen en prenten van kerkgebouwen.

De beelddatabank kon mede gerealiseerd worden dankzij: De Mondriaan Stichting, Stichting VSB fonds, Het dr. Hendrik Muller’s Vaderlandsch fonds, Stichting Prins Bernhard Cultuurfonds en de Remonstrantse Gemeente Amsterdam. Hun bijdragen voor behoud en beheer maakten de noodzakelijke restauratie en catalogisering mogelijk die aan de digitalisering van de prenten vooraf gingen.

U vindt de beelddatabank op: http://dpc.uba.uva.nl/remonstrantseprent